Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Aile toplumun en küçük yapı taşıdır. Aile içerisinde yetişen bireyler toplumu oluşturduğu için toplumun gelişiminde ailenin büyük rolü vardır. Anne, baba ve kardeşlerden oluşan aileler her birey için önemli bir olgudur. Bundan dolayıdır ki Türk Medeni Kanunumuz da aile kavramını koruyucu nitelikte düzenlenmiştir. Ancak aileyi oluşturan eşler her zaman bu kavramı uzun süreli olarak devam ettirememektedirler.

Böyle bir durumda da ortaya ayrılma istekleri çıkmaktadır.Her iki tarafın isteyerek ve de belli konularda mutabık kalarak boşanma talepleri anlaşmalı boşanma kavramının temelidir.Yani eşlerin boşanmanın parasal ve çocukların durumuna ilişkin her konuda ortak bir çözüm yolu bularak ve hem fikir kalarak boşanmaları anlamına gelen boşanma türünün adına anlaşmalı boşanma denir.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları nelerdir?

• Tarafların en az bir yıldır evli olması gerekir.
• Eşlerin birlikte dava açması ve ya eşlerden birinin açtığı davayı diğer eşin de kabul etmesi.
• Açılan davada her iki tarafın dinlenilmesi. Eşlerin mahkemede hazır bulunup boşanmak istediklerini açıkça beyan etmeleri gerekir.
• Boşanmanın sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin tarafların ortak bir kararda anlaşmış olmaları ve hakim huzurunda beyan edilmesi gerekir.

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşmesi için yukarıda saydığımız anlaşmalı boşanmanın şartlarının hepsinin olması gerekir. Bu şartlardan birinin olmaması halinde eşler anlaşmalı olarak boşanamaz, dolayısıyla çekişmeli boşanma davası açılması gerekir.

Madde olarak saydığımız bu nedenlerden biraz bahsetmeye çalışalım. Türk Medeni Kanunu 1 seneden az süren evlilikler için anlaşmalı boşanma uygulamasını kabul etmemiştir. Zira kanunun amacı evlilik birliğini henüz yeni oluşturan çiftlerin birbirlerini tanıması için zamana ihtiyaç duyacakları gerçeğidir.

Bir yılını doldurmamış evliliklerde eşlerin ikisinin de boşanma yönündeki ortak kararları tek başına anlaşmalı boşanma gerçekleşmesi için yeterli değildir.Eşlerin ikisi de boşanmak istese ve boşanmanın tüm hukuki sonuçları üzerinde (nafaka, velayet, tazminat…vb) uzlaşma sağlasalar dahi anlaşmalı boşanma gerçekleştiremezler.Çünkü kanunun öngördüğü 1 yıllık süre tamamlanmamıştır.

1 yıl dolmadan boşanmak isteyen eşler anlaşmalı boşanma yolunu değil de çekişmeli boşanma davası açarak boşanma yolunu izleyebilceklerdir. Yani 1 yıldan daha kısa süren evliliklerde eşlerin ikisinin de boşanmak istemesi durumunda çekişmeli boşanma davası açılacak ve bu dava süresince bir yılın dolması durumu sözkonusu olur ise açılan bu davayı anlaşmalı olarak talep edip sonlandırmaları mümkündür. Çekişmeli boşanma davasını anlaşmalı boşanmaya çevirebilirler.

Eşler anlaşmalı boşanma davası açarken birlikte karar alarak ve bir dilekçe ile müracat edebilirler.Uygulamada da karşımıza çıkan bir başka ihtimal de eşlerden biri anlaşmalı boşanma talepli veya başka bir boşanma sebebini ileri sürerek de dava açabilir ve diğer eş de bu davayı mahkemede hakim huzurunda kabul ederse bu da anlaşmalı boşanma olarak kabul edilir.

Anlaşmalı boşanmak isteyen taraflar hakim huzurunda boşanmak istediklerini söylemelidirler.Buradaki amaç tarafların gerçekten boşanma istediği yönündeki serbest iradelerine şahitlik ederek kanaat sahibi olmaktır. Eğer hakim taraflardan birinin boşanmaya zorlandığı yönünde bir izlenim edinirse anlaşmalı boşanma talebini red eder. Unutmamak gerekir ki tüm şartların varlığı halinde anlaşmalı boşanma talebi kabul görecektir.

Boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin tarafların anlaşmış olması demek, taraflardan biri diğerine yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, maddi ve manevi tazminat ödeyip ödemeyeceği, düğünde takılan ziynet eşyalarının ödenip ödenmeyeceği gibi konuların kararlaştırılmış olmasıdır.Çocukların velayeti, nafakaları, çocuklarla görüşme günlerinin tespit edilmesi gibi ve duruma göre farklılık arz eden koşullar varsa bunlar da çocukların durumuna ilişkin konular olup eşlerin ortak bir fikirde anlaşmış olmaları gerekir.

Uygulamada karşılaşmakla beraber kolaylık sağlayan bir durum anlaşmalı boşanma protokolü düzenlenmesidir.Taraflar boşanmanın hem mali sonuçları hem de çocukların durumuna ilişkin konularda fikir birliği sağlamış ise duruşmadan önce dilekçelerine düzenledikleri anlaşmalı boşanma protokolünü ekleyebilirler. Protokol hazırlamak zorunlu bir şart değildir.Taraflar protokol hazırlamaksızın da hakim önünde anlaşmış oldukları tüm bu hususları söyleyebilirler.Zira hakim tarafların bu beyanlarını zapta geçirecek ve taraflara imzalatacaktır.

Anlaşmalı Boşanma ne kadar sürer? Ve gerekli evraklar nelerdir?

Anlaşmalı boşanma davaları çekişmeli boşanma davalarına nazaran daha kısa sürede sonuçlanmaktadır.Bu davalar, davanın açılacağı mahkemenin iş yüküne göre farklılık gösterir.Anlaşmalı boşanma davaları hukuki süreç eksiksiz ve doğru bir şekilde yürütüldüğü takdirde 1 haftadan 3 aya kadar zaman alabilir.Görevli mahkemeler Aile Mahkemeleridir.

Taraflar anlaşmalı boşanma davası açmak için hazırladıkları boşanma dilekçeleri ve düzenledikleri protokol var ise birlikte Aile Mahkemelerine başvuruda bulunabilirler.Bulundukları yerdeki adliye içerisinde Aile Mahkemesi yok ise boşanma davalarına aynı yerdeki Asliye Hukuk Mahkemeleri bakmaktadır.Ve dava Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.