Bilişim Hukuku ve Bilişim Suçları Nedir?

Bilişim hukukunun konusunu bilişim suçları oluşturmaktadır. Teknolojik aletler kullanılarak yapılan yanlış ya da zarar verici eylemler bilişim suçu olarak adlandırılır. Özellikle internet ve bilgisayar kullanımının artması ile birlikte bilişim suçları da artış göstermiştir.

Bilişim suçlarını konu alan, teknolojik gelişmeler çerçevesinde her bir bireyin teknik,ekonomik ve toplumsal alanlarda kullandığı bilginin, elektronik ve benzer makineler aracılığıyla toplanması, işlenmesi,saklanması,korunması ile bunlardan doğan uyuşmazlıkların çözümü ve art niyetli olarak kötüye kullanımını cezalandırmak amacıyla ilgilenen hukuk dalına Bilişim Hukuku denilmektedir.

Günümüzde teknolojinin hızla ilerlemesi neticesinde bilgisayar üretimi de ilerlemiş ve internet kullanımına olan ilgi de paralel yönde artış göstermiştir. Bu durum günümüz teknolojisinin avantajları olarak değerlendirilebilirken bazı koşullarda da dezavantaja sebebiyet vermiştir.

Bilişim çağında internet hizmetinden bilinçli olarak faydalanan kişiler bilinçsiz olarak internet kullanımda bulunan kişilere göre daha avantaj sahibidir .Zira söz konusu durum bir suçun yani bilişim suçlarının oluşmasına da sebebiyet verebilmektedir. bilişim suçları 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 243-246. Maddeleri aralığında düzenlenmiştir. Bu hükümlerde doğrudan doğruya bilişim alanında işlenen suçlar yer almaktadır.

Türk Ceza Kanununda Düzenlenen Bilişim Suçları Nelerdir?

5237 sayılı Türk Ceza Kanununda 243. madde mevcuttur. Bu maddenin metni aşağıdaki şekliyle kanunda yer almaktadır.

• TCK 243 “Bilişim sistemine girme MADDE 243;
  (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
  (2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
  (3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”

Bu madden de anlaşılacağı üzere;

243/1 fıkrasında; bilişim sistemine hukuka aykırı girişe karşı verilecek ceza anlatılmıştır. Hukuka aykırı girişten kasıt ise izin olmadan sisteme hileli yollardan girişten bahsedilmektedir. Suçun oluşması için bilişim sistemine girişte gerekli olan şifrenin illa ki kırılması da gerekmez.

Şifrenin bir şekilde hileli yollarla elde edilmesi de suçun oluşmasını etkilemez. Şifrenin bilinerek ancak ilgili kişinin izni olmaksızın sisteme giriş hukuka aykırı giriştir ve suç teşkil eder. Suçun oluşma anı ise hukuka aykırı şekilde bilişim sistemine giriş ve orada kalmaya devam etme anıdır. Bilişim sistemlerine sadece giriş yapmış olmak bile bu madde kapsamında suç sayılmaktadır ve kişiye verilecek ceza bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.

Ancak uygulamada şahısların sosyal ve ekonomik durumları, sabıka sicil durumları da göz önünde bulundurularak ve yalnızca sisteme giriş yapıldığı gerekçesiyle adli para cezası verilmektedir.

243/2 fıkrasında; cezanın hafifleştirici sebeplerinden bahsedilmiştir. Ve buna göre girişin ‘bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler’ için yapılmış olması halinde verilecek ceza yarı oranında azaltılacaktır. Yani ücretli kullanılabilen sistemler için yapılacak bir giriş sebebiyle verilecek ceza 1. fıkrada belirtilen cezanın yarısı olacaktır.

243/3 fıkrasında ; ağırlaştırıcı sebeptir. Zira sisteme giriş nedeniyle veriler kasten değiştirilir veya silinirse cezası arttırılacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus suçun bu madde kapsamına girmesi için izinsiz giriş ile sistemdeki bilgilerin silinmesi ya da değiştirilmesi arasında bir bağ olması yeterli sayılmaktadır.

b) TCK 244/1 bilişim sisteminin işleyişini engellemek

c) TCK 244/2 bilişim sistemindeki verileri bozmak,değiştirmek, yok etmek, sisteme veri girişi yapmak

d) TCK 245/1 başkasına ait kredi kartı üzerinde haksız bir hakimiyet kurmak suretiyle kendisine veya bir başkasına yarar sağlamak

e) TCK 245/2 sahte kredi kartı üretimi alımı, satımı vs.. ve bu suretle oluşturulan kredi kartlarından yarar sağlamak gibi kanunda açıkça belirtilen suçlar bilişim suçlarına örnek teşkil eder.

Doğrudan doğruya bilişim alanında işlenen suçlar haricinde bir de esasen kanunda tanımlanan suçların bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenmesi hali de söz konusudur. Ve bu durumda nitelikli halli bilişim suçlarının dolaylı olarak işlendiğini söylemek mümkündür.
Örnek vermek gerekirse;

• TCK m.125/2 hakaret suçunun bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenmesi
• TCK m.142/2-e hırsızlık suçunun bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenmesi,
• TCK m.158/1-f dolandırıcılık suçunun bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenmesi,
• TCK m.134 özel hayatın gizliliğinin bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenmesi,

Unutmamak gerekir ki bir suçun bilişim hukuku kapsamına girmesi için internet ortamında işlenmesi gerekir. Yukarıda örneklendirdiğimiz suçlar internet aracılığı ile işlenmesi halinde bilişim savcılığının konusuna girer.

5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda açıkça düzenlenen suçlar da aşağıda belirtilmiş olup bu suçlar için doğrudan Telekomaünikasyon İletişim Başkanlığına bildirimde bulunulabilir.

“Erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi”

MADDE 8 – (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilir:

a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;

1) İntihara yönlendirme (madde 84),
2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
5) Müstehcenlik (madde 226),
6) Fuhuş (madde 227),
7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228),
suçları.

• 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.

Bilişim suçunun mağduru olan kişi Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunabilme hakkına sahiptir. Söz konusu suç şikayete bağlı bir suç ise şikayet süresi içerisinde Savcılığa suç duyurusunda bulunulabileceği gibi Emniyet birimlerinin konuyla ilgili bilişim suçları bürolarına da başvuru yapılabilir.

Bilişim suçuna maruz kalan mağdur suçun ispatı açısından ekran görüntülerini mutlaka kayıt altına alsın ve mesajları silmesinler. Şikayet dilekçe ekinde bu görüntü kayıtlarının bir örneğini eklemek suretiyle şikayette bulunmakta fayda vardır.